Luistervaardigheid ontwikkelen

Luisteren, samenvatten en doorvragen (LSD) is een basistechniek die communicatie met anderen een stuk gemakkelijker kan maken. Het inzetten van deze techniek zorgt ervoor dat je beter kan afstemmen op de persoon met wie je in gesprek bent. Dit betekent dat je betere beslissingen kan nemen voor jezelf en die ander. Het begint allemaal met goed luisteren en dat klinkt als ‘lekker achterover leunen’. Maar luisteren is geen passieve activiteit maar een actieve activiteit met doorvragen en samenvatten als vervolgstappen. In dit artikel focussen we ons vooral op de luistervaardigheid ontwikkelen.

1. Waar ga je je gesprekspartner spreken?
2. Kies je luisterhouding
3. Lichaamshouding van jezelf
4. Je eigen gesproken woord
5. Lichaamshouding van je gesprekspartner

1. Waar ga je je gesprekspartner spreken?

Voordat je ook maar een woord gewisseld hebt met je beoogde gesprekspartner is het goed om na te denken waar je met die persoon het gesprek wil voeren. Is het op kantoor, in een restaurant of is een lunchwandeling een goed idee? Overleg met je gesprekspartner hierover vooraf. Je begrijpt dat het fijn is als je gesprekspartner zich op zijn gemak voelt op die locatie.

2. Kies je luisterhouding

Luisteren naar die ander die aan het woord is klinkt is alsof jij dan niets hoeft te doen. Mis! Het is zaak dat je actief luistert naar wat die ander verbaal en non verbaal zegt. Dat begint al met het op tijd komen op de afspraak en klaar zijn voor het gesprek. Je hoofd kan overlopen van alle taken die op je lijst staan. Vaak is het verstandig om dat eerst uit de weg te ruimen voordat je het gesprek ingaat. Heb je dat gedaan en je installeert je voor het gesprek bedenk je dan van te voren waar jij op uit bent. Maar kies vooral een luisterhouding waar ruimte kan zijn voor verwondering:

• Ga ervan uit dat het een waardevol gesprek gaat worden
• Toon interesse in de ander
• Ga ervan uit dat je iets nieuws kunt leren
• Begrijp op rationeel niveau wat er gezegd wordt
• Laat je intuïtie meedoen
• Laat je eigen referentiekader los
• Ga open het gesprek in zonder vooroordelen

3. Lichaamshouding van jezelf

Iedereen begrijpt dat luisteren betekent dat je oren het werk doen. Maar je hebt zoveel meer mogelijkheden om te luisteren. Waar ga je zitten in de ruimte? Neem je de plek in waar je zicht houdt op de deur? Als leidinggevende wordt dat wel aangeraden omdat er altijd bezoek kan binnen komen die je dan gelijk te woord kan staan. Ga je rechtop zitten in je stoel of leun je relaxed achterover? Neem je een bewust observerende houding aan? Ga je letten of die persoon lange stiltes laat vallen of zoekende is naar woorden? Je kan dus uitdrukken met je lichaamshouding dat jij interesse hebt in dit gesprek door:

• Je armen open te houden.
• Naar voren te gaan zitten.
• Je gesprekspartner regelmatig aan te kijken.
• Met regelmaat met je hoofd te knikken.
• Handgebaren te maken van bevestiging
• Eventueel aantekeningen te maken.
• Je gezichtsuitdrukkingen bewust in te zetten.
• Het spiegelen van de lichaamshouding van je gesprekspartner.
• Je houdt de tijd in gaten zodat je zelf ook nog aan het woord komt.

4. Je eigen gesproken woord

Naast je lichaamshouding ga je ook verbaal reageren op je gesprekspartner. Wat zeg je bewust wel en wat zeg je bewust niet? Door je woorden zorgvuldig te kiezen heb je de mogelijkheid om het gesprek te sturen. Je kan bepaalde onderwerpen niet inbrengen want het gesprek kan zo een andere kant opgaan. Je kan de volgende punten inzetten om het gesprek verbaal (positief) te sturen.

• Vragen hoe de reis naar deze afspraak was voor je gesprekspartner?
• Vragen ‘hoe gaan we dit gesprek waardevol maken’?
• Wil jij je eerst voorstellen of zal ik beginnen? Wat vind je prettig?
• ‘Graag zou ik zelf deze punten op de agenda zetten’.
• Veel open vragen stellen
• ‘Kan je dat punt nog verder toelichten’?
• Je herhaalt een enkel woord ‘op vragende toon
• Vraag door op bepaalde antwoorden
• Geef aan als je iets niet begrijpt
• Vat samen wat er wordt gezegd
• ‘Heb je alles gezegd nu’?
• De werkelijke boodschap uit het gesprek halen

5. Lichaamshouding van je gesprekspartner

Natuurlijk luister je naar wat je gesprekspartner zegt met je oren en ook wat hij of zij tussen de regels door zegt. Daarnaast is het goed om te observeren wat je ziet bij je gesprekspartner qua lichaamshouding.

• Hoe zit je gesprekspartner erbij?
• Spreekt je gesprekspartner veel met zijn of haar handen?
• Zit hij of zij ontspannen?
• Afgeleid door de telefoon?
• Kijkt hij of zij jou aan?
• Ervaar je haast bij je gesprekspartner?

Luisteren is de basis voor communicatie met de ander en dus net zo belangrijk als spreken. Nee, luisteren is belangrijker dan spreken! Zonder eerst te luisteren en te begrijpen wat de ander bedoelt is het lastig om zinvol te reageren. Probeer eerst te begrijpen dan pas om begrepen te worden (Steven Covey). De meeste mensen zullen ‘als ze zich gehoord voelen in een gesprek’ veel beter in staat zijn om naar jou te luisteren. Het is dus raadzaam op te reflecteren op je eigen luistervaardigheden en veel te oefenen om beter te worden. Sommige mensen zijn werkelijk natuurtalenten en wellicht hebben die een beroep gekozen waar dat goed tot zijn recht komt. Daarnaast communiceert iedereen dagelijks en is het wijs om goede luistervaardigheden te ontwikkelen. Zelfvertrouwen is de basis om een goede luistervaardigheid te ontwikkelen.

Informatie

Heb je wat geleerd van dit artikel over luistervaardigheid ontwikkelen? En wil je hier nog beter in worden? Kijk dan eens bij onze leiderschap trainingen. Luisteren, samenvatten en doorvragen (LSD) is een van de door IPro Training NL benoemde leiderschap vaardigheden. Kijk eens bij onze training Luisteren, samenvatten en doorvragen (LSD) of bel Marcel G. Buijs op 070 – 22 109 20.